صندل سرخ

بخور صندل سرخ | خرید صندل سرخ | خواص صندل سرخ | نحوه مصرف صندل سرخ 

بخور صندل سرخ یکی از بخورهای پرکاربرد و ارزشمند در طب سنتی، آیین‌های مذهبی و فرهنگ‌های شرقی است. این بخور از چوب درخت صندل با نام علمی Pterocarpus santalinus یا Santalum album (نوع سرخ) به دست می‌آید. رایحه‌ای گرم، شیرین و چوبی دارد و علاوه بر ایجاد فضایی معنوی، خواص دارویی متعددی برای بدن و ذهن به همراه دارد.

نام اصلی : صندل سرخ
نام‌های رایج : چوب صندل سرخ، بخور صندل، صندل چوبی
نام در منابع کهن : صندل احمر

ماهیت و تنوع محصول : 
صندل سرخ به شکل چوب، پودر یا تکه‌های خردشده در عطاری‌ها عرضه می‌شود. برای تهیه بخور، معمولاً از پودر یا قطعات کوچک آن روی آتش یا زغال استفاده می‌کنند.

طبع محصول :
در طب سنتی، طبع صندل سرخ سرد و خشک دانسته شده است.

تاریخچه و پیدایش :
چوب صندل سرخ بومی هند و مناطق جنوب شرقی آسیاست. از هزاران سال پیش در آیین‌های هندو، بودایی و همچنین در طب سنتی ایران و چین مورد استفاده قرار گرفته است. در گذشته این بخور به‌عنوان کالایی گران‌بها در معابد و دربارها استفاده می‌شد.

خواص صندل سرخ در طب سنتی :
ایجاد آرامش روحی و کاهش استرس
کمک به رفع بی‌خوابی و بهبود کیفیت خواب
تصفیه‌کننده هوا و رفع بوی نامطبوع محیط
تقویت قلب و اعصاب
کاهش تب و حرارت بدن

خواص در علوم متافیزیک :
افزایش تمرکز در مدیتیشن و نماز
پاکسازی انرژی‌های منفی از محیط
ایجاد هاله‌ای از آرامش و صلح در اطراف فرد
تقویت حس معنوی و روحانی
کمک به تعادل چاکرای قلب و پیشانی

خواص در طب نوین :
دارای ترکیبات آرام‌بخش و ضد اضطراب
اثر ضدباکتری و ضدالتهاب
کمک به بهبود اختلالات پوستی مانند جوش و التهاب (در صورت استفاده موضعی)
افزایش اکسیژن‌رسانی به مغز و بهبود تمرکز
حاوی آنتی‌اکسیدان‌های مفید برای سیستم ایمنی

نحوه و مقدار مصرف :
به‌صورت بخور روی آتش یا زغال برای خوشبو کردن و پاکسازی محیط استفاده می‌شود.
به شکل پودر در ترکیب با آب یا گلاب برای تهیه ماسک‌های پوستی به کار می‌رود.
به صورت اسانس یا روغن، برای ماساژ و آرام‌سازی اعصاب استفاده می‌شود.

موارد منع مصرف :
افراد با طبع بسیار سرد بهتر است در مصرف افراط نکنند.
مصرف خوراکی آن بدون نظر پزشک یا متخصص طب سنتی توصیه نمی‌شود.
زنان باردار باید در استفاده از اسانس صندل احتیاط کنند.

مدت ماندگاری محصول :
چوب و پودر صندل سرخ اگر در ظرف دربسته و جای خشک نگهداری شود، تا ۳ سال کیفیت خود را حفظ می‌کند.

روش نگهداری :
در ظرف دربسته
به دور از نور مستقیم خورشید
در جای خشک و خنک

مناسب برای چه سنین و چه جنسیتی ؟
برای افراد بالای ۱۵ سال، زن و مرد قابل استفاده است. به‌ویژه برای کسانی که دچار اضطراب، بی‌خوابی یا در محیط‌های پرتنش فعالیت می‌کنند، مفیدتر است.

سوالات پرتکرار :
آیا صندل سرخ همان صندل سفید است؟ خیر، هر دو از یک خانواده هستند ولی از نظر رنگ، رایحه و خواص تفاوت دارند. صندل سرخ بیشتر برای بخور و درمان‌های پوستی استفاده می‌شود.
آیا بخور صندل سرخ برای آرامش اعصاب مؤثر است؟ بله، این بخور یکی از بهترین رایحه‌ها برای کاهش استرس و ایجاد آرامش است.
آیا می‌توان صندل سرخ را خوراکی مصرف کرد؟ در طب سنتی هند گاهی مصرف خوراکی محدودی دارد، اما در ایران بیشتر به‌صورت بخور و موضعی کاربرد دارد.

ترکیب‌های پیشنهادی برای اثربخشی بیشتر :
صندل سرخ + اسپند → برای پاکسازی و رفع چشم‌زخم
صندل سرخ + لبان ذکر → برای تقویت تمرکز و آرامش در مراقبه
صندل سرخ + عود → برای ایجاد فضایی معنوی و خوشبو
صندل سرخ + گل محمدی → برای نشاط‌آوری و آرام‌بخشی محیط
صندل سرخ + کندر → برای افزایش انرژی معنوی و دفع استرس

منابع اطلاعاتی :
مخزن‌الادویه، عقیلی خراسانی
تحفه حکیم مؤمن، حکیم مؤمن تنکابنی
Indian Journal of Traditional Knowledge, 2018 – Medicinal properties of sandalwood
کتاب گیاهان دارویی هند، R. Sharma
Aromatherapy and Essential Oils, 2020